بررسی ترکیبات شیمایی اسانس بذر سه گیاه دارویی بومی استان یزد (زیره سیان، زیره سیاه و زنیان) و مقایسه قدرت آنتی اکسیدانی آنها

مقدمه: از مهمترین گیاهان دارویی خانواده چتریان در ایران، زیره سیاه، زیره سبز و زنیان می باشد که در مناطق مختلفی از رویشگاه های طبیعی استان یزد به چشم می خورد. در این مطالعه به بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس بذر و مقایسه قدرت آنتی اکسیدانی این سه گیاه پرداخته شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی، تمامی آزمایش ها در سه تکرار انجام گرفت. بذور جمع آوری شده به روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند. جداسازی و شناسایی ترکبیات تشکیل دهنده با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (gc/ms) انجام شد. خواص آنتی اکسیدانی اسانس بذر به روش تخریب رادیکال های آزاد dpph)) سنجیده و برای اندازه گیری مقدار کل ترکیبات فنولی از روش follin-ciocalteu استفاده شد. نتایج: مهترین ترکیبات در زیره سیاه گاماترپینن، کومین آلدئید و پاراسیمن و در زیره سبز، پروپانل، بنزن متانول ، 1- فنیل 1- بوتانل و گاماترپینن و در زنیان تیمول، گاماترپنین، سایمن و بتا پنین بود. نتایج به دست آمده از غلظت های مؤثر مختلف از اسانس سه گیاه نشان داد که در زیره سیاه، زنیان و زیره سبز به ترتیب 85/2، 711/0 و 49/1 میکروگرم بر میلی لیتر و میزان ترکیبات فنولی 09/117، 62/162 و 22/90 میلی گرم گالیک اسید بر گرم است. نتیجه گیری: زنیان دارای بیشترین خاصیت آنتی اکسیدانی و زیره سیاه دارای کمترین خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد. بیشترین ترکیبات فنولی به ترتیب در زیره سیاه، زنیان و زیره سبز می باشد.